Khám phá Chùa Kompông Chrây (Chùa Hang) Trà Vinh

Chùa Hang, hay còn gọi là Kompông Chrây theo tên gọi tiếng Khmer, là một trong những ngôi chùa Phật giáo Nam Tông Khmer nổi tiếng tại tỉnh Trà Vinh, Việt Nam.

Chùa Hang, hay còn gọi là Kompông Chrây theo tên gọi tiếng Khmer, là một trong những ngôi chùa Phật giáo Nam Tông Khmer nổi tiếng tại tỉnh Trà Vinh, Việt Nam. Chùa nằm ở khóm 3, thị trấn Châu Thành, cách trung tâm thành phố Trà Vinh khoảng 5 km về phía nam, theo quốc lộ 54. Đây là một điểm đến không chỉ mang giá trị tôn giáo mà còn có giá trị về văn hóa và lịch sử của cộng đồng người Khmer tại khu vực này.

Khuôn viên Chùa Hang có diện tích khoảng 7 hecta, khá rộng rãi và là “ngôi nhà” của nhiều loài, chủng thực vật đặc hữu của đất giồng cát, như tre, sao, dầu, trúc… Những rặng cây này mọc chen chúc với nhau, tạo thành các tầng cây cao thấp khác nhau, có giá trị lớn về mặt bảo tồn sinh quyển và là nguồn gen tự nhiên quý báu cho các thế hệ cây sau này.

Chùa Hang Trà Vinh được thành lập vào năm 1637 và đã trải qua 22 đời sư trụ trì. Trong sự kiện Tết Mậu Thân năm 1968, ngôi chùa bị tàn phá nặng nề bởi bom đạn. Đến năm 1977, nhà sư Thạch Suông, người hiện nay là sư trụ trì đời thứ 23, đã trở về và kêu gọi mọi người cùng nhau phục dựng lại ngôi chùa. Từ đó đến nay, Chùa Hang đã được trùng tu và sửa chữa nhiều lần, trở nên khang trang và bề thế hơn.

Người dân địa phương gọi ngôi chùa này là “Chùa Hang” vì cổng phụ phía Tây của chùa, hướng ra tỉnh lộ 36 (nay là quốc lộ 54), được xây dựng giống như một chuỗi ba hang động liền kề. Cổng chính giữa có hình dạng một hang lớn, trong khi hai cổng hai bên là hai hang nhỏ hơn. Cả ba cổng đều được xây dựng kiên cố với bức tường dày khoảng 12m, tạo cảm giác như đang đứng trong một hang đá độc đáo.

Điều đặc biệt của Chùa Hang là cổng chùa được xây dựng theo hình dạng hang với mái vòm, tạo nên một công trình kiến trúc nghệ thuật đặc trưng, khác biệt so với các ngôi chùa Khmer khác trong tỉnh Trà Vinh. Đây cũng là điểm nhấn lịch sử và tôn giáo của ngôi chùa.

Khi bước vào khuôn viên chùa, bạn sẽ thấy chánh điện được xây dựng trên nền đất cao, thông thoáng, với nhiều bậc cấp dẫn lên. Các hoa văn, họa tiết trên các bức tường được điêu khắc tỉ mỉ. Mái chánh điện được cấu tạo từ nhiều lớp gạch xếp chồng lên nhau, và trên đỉnh là một trụ chóp tháp cao vút, tạo nên một dáng vẻ uy nghi. Tượng Phật Thích Ca được đặt trên cao, phía dưới là các tượng Phật Thích Ca nhỏ hơn, được sắp xếp trong nhiều tư thế khác nhau.

Mặc dù diện tích của Chùa Hang không lớn so với các ngôi chùa Phật giáo Khmer khác trong tỉnh, nhưng sức hấp dẫn của nó đến từ nhiều yếu tố đặc biệt, trong đó có xưởng điêu khắc gỗ đã hoạt động suốt 30 năm, sản xuất nhiều sản phẩm mỹ nghệ nổi tiếng trên toàn quốc. Chùa còn có một “sân chim” được bảo vệ nghiêm ngặt, nằm sát bên thành phố Trà Vinh, góp phần tạo nên không gian thanh bình, hòa hợp với thiên nhiên.

Cũng như các ngôi chùa Khmer khác tại Trà Vinh, Chùa Hang không chỉ là một điểm thờ cúng, tín ngưỡng mà còn là nơi bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa nghệ thuật truyền thống của người Khmer. Đây cũng là nơi diễn ra các hoạt động học tập và giáo dục đạo đức. Một điểm đặc biệt của chùa là có một trường học quy mô và khoảng 20 ngôi nhà sàn nhỏ, nơi người dân Khmer từ khắp nơi có thể đến cầu nguyện, tu tập hằng ngày.

Khi đến thăm Chùa Hang, bạn sẽ có cơ hội chứng kiến trực tiếp các nghệ nhân và các sư thầy tại xưởng điêu khắc gỗ, với nhiều công cụ như dao, đục, mài, được sử dụng để tạo ra những sản phẩm thủ công tinh xảo. Những tác phẩm điêu khắc này có hình dáng đa dạng, được chế tác từ các gốc cây, với đủ kích cỡ và hình thù độc đáo. Xưởng điêu khắc gỗ của chùa Hang, hoạt động đã gần 30 năm, đã cho ra đời rất nhiều tác phẩm ấn tượng, mang đậm dấu ấn nghệ thuật tạo hình truyền thống của người Khmer Nam Bộ. Du khách có thể tham quan và lựa chọn các sản phẩm để làm quà tặng hoặc làm kỷ niệm. Tham khảo 1 số tour du lịch khác đang được khách quan tâm như: Tour Mekong, tour cần giờ.

Sau khi chiêm bái Đức Phật trong chánh điện, bạn có thể tham quan xưởng điêu khắc gỗ nghệ thuật, hoặc dành chút thời gian thư giãn trên các băng ghế quanh khuôn viên chùa. Tại đây, bạn sẽ được cảm nhận không khí yên bình, với những cánh cò bay lượn trên bầu trời. Cảnh vật quanh chùa Hang thật tĩnh lặng và thư thái, với những cánh chim bay lên vào buổi sáng để kiếm thức ăn trên các cánh đồng và dòng sông gần chùa. Vào chiều, chúng lại bay về tổ, mang thức ăn cho những chú chim non. Những tiếng chim ríu rít giữa không gian xanh mát, tạo nên một bầu không khí hết sức bình yên và dễ chịu.